Ekran Bağımlılığı, Nedenleri ve Önleme Yolları

Ekran Bağımlılığı Nedir?

Teknolojik gelişmelerin ilerlemesiyle birlikte “ekranlar” hayatımızda önemli bir rol oynamaya başladı. Başlarda sadece televizyon olarak hayatımıza giren ekranların, şimdi her yerde farklı versiyonları olduğunu görüyoruz; akıllı telefon, tablet, bilgisayar ve daha niceleri… Gün geçtikçe hayatımıza giren bu ekranlara daha çok bağlandık ve hayatımızda daha önemli bir yer kaplamaya başladı ve maalesef yaşadığımız çağda ekranlardan uzak bir hayat yaşamak bir hayli zor olmaya başladı. Peki nedir bu ekran bağımlılığı? Ve ekran bağımlılığı psikolojik bir rahatsızlık mıdır?

Ekran bağımlılığı genel hatları ile televizyon, tablet, cep telefonu gibi sürekli ekrana bakma gerektiren cihazları uzun süre kullanmak ve ihtiyaç olmadığı halde bu ekranları kullanmadan duramama halidir. Ekran bağımlılığını görebileceğimiz online oyunlar, sosyal medya gibi bir çok mecra var. Çağın getirisi olan bu psikolojik durum, günlük hayatlarımızı etkilerken, aynı zamanda da sosyal ve bilişsel bir takım sorunlara yol açabilmektedir.

Ekran bağımlılığı psikolojik bir rahatsızlık olmakla birlikte, doğru yaklaşımla ve terapi desteğiyle baş edilebilir ve kişi normal hayatına devam edebilir.

Ekran Bağımlılığını Nedenleri, Nasıl Önlenir?

Ekran bağımlılığı incelendiğinde en çok görülen dönem çocukluk ve gençlik dönemleridir. Küçüklükten itibaren ekranlara maruz bırakılmak, çocuklarda ekranın bir dikkat dağıtıcı olarak kullanılması ve tabi ki ekranların bize sunduğu ilgi çekici içerikler ekran bağımlılığına olan yatkınlığı arttırabilir ve ileride bir takım sorunlara yol açabilir. Gelişim sürecinde devamlı ekrana bakan çocukların zamanla gerçek hayatla olan bağları zayıflayabilir ve gerçek hayattaki değişimleri gözlemlemekte zorlanabilir. Bununla birlikte ileriki dönemlerinde ekrana bağımlı bireylere dönüşme olasılıkları yüksektir.

Ekran bağımlılığının nedenlerinden bir başkası ise  gerçeklikten kaçma isteği, dış gerçek hayattaki başarısızlık ve beğenilme, başarı isteğidir.

Ekran Bağımlılığı Nasıl Anlaşılır?

Ekranlar sosyal ilişkilerimizi etkiliyorsa, çevremize olan ilgimizde gözle görülür oranda azalma varsa, sosyal faaliyetlerimiz eskiye oranla daha az ise, ekranlar karşısında sınırsız zaman geçiriyorsak, bu nedenle yorgun ve uykusuz hissediyorsak ekran bağımlılığından söz edebiliriz. Kişi kendi hayatından kopuk ve sosyal medyayla aşırı ilgiliyse bu durum kişinin hayatında ailevi, sosyal ve sağlık sorunlarına neden oluyorsa kaynağı araştırılmalı ve çözüm bulunmalıdır.

Ekran bağımlılığının anlaşılabileceği bir diğer nokta ise akademik ve iş hayatında performans düşüşlerileridir. Kişi ekrana bakarak daha çok zaman harcadıkça bilişsel olarak yorgun hissedecek ve odaklanma güçlüğü çekecektir. Bu güçlük akademik ve profesyonel hayatına da yansıyacak ve kişinin performansını düşürecektir.

Ekran Bağımlılığı Nasıl Önlenir?

Ekran bağımlılığının önlenmesi için öncelikle kişinin ekran başında geçirdiği süre hesaplanmalı, bu sürenin olması gerekenden ne kadar fazla olduğu belirlenmelidir; bu sayede kişi sürenin fazlalığının farkına varmalıdır.

Çocuklarda görülen ekran bağımlılığı için öncelikle ebeveynlerin davranışları incelenmelidir. Çocukların birinci elden gördükleri rol modelleri aileleri olduğu için, ebeveynler bu konuda hassas olmalı ve çocuklara örnek olacak şekilde davranmalılardır.

Kişi halihazırda ekran karşısında çok fazla vakit geçiriyorsa bu süre zarfı için kota kullanılabilir. Örneğin, kişi günün sadece belli saatlerinde ekran karşısında vakit geçirebilir, bu saatler dışında başka aktiviteler yapabilir.

Bunların yanında kişi oyunda veya sosyal medyadaki başarısıyla ne hissediyor incelenir, gerçek hayatta bu suni başarının yerine gerçek bir başarı konulmaya çalışılır. Bir  diğer deyişle bağımlılığın altında yatan sebep bulunup, terapide bunu çözmeye yönelik bir yaklaşım kullanılır.

Eğer ekran bağımlılığının gündelik hayatınızı etkilediğini düşünüyorsanız profesyonel bir yardım almanızı öneririz.

Paylaş :
Yorum

Yorum Yap

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir