Stres Nedir?
Stres, vücudunuzun her türlü uyarıcıya veya tehdide yanıt verme yoludur. Stres nedir sorusunun en temel cevabı budur. Tehdit altında olduğunuzu hissedince sinir sisteminiz, adrenalin ve kortizol da dâhil olmak üzere acil eylem için vücudu uyandıran bir stres hormonu salgılayarak karşılık verir. Kalbiniz hızlanır, kaslarınız sıkılır, kan basıncı yükselir, nefes yükselir ve duyularınız keskinleşir. Bu fiziksel değişiklikler gücünüzü ve dayanıklılığınızı artırır, tepki verme sürenizi azaltır ve odaklanmanızı sağlar.
Stres Zararlı Mıdır?
Stres, temelde normal bir vücudun uyarıcıya verdiği tepkidir fakat normal sınırları aştığında kişiye zarar vermeye başlar. Yapılan araştırmalarda görülmüştür ki vücudumuz bir miktar stres altında normale oranla çok daha iyi çalışabilir. Fakat, bu stres seviyesi aşılıp kişi kaldırabileceğinden fazla strese maruz kaldığında yoğun anksiyete başlar ve vücut kendini korumaya almaya çalışır. Sanılanın aksine stres düşmanımız değildir. Yalnızca, her şeyin olduğu gibi stresin de fazlası zarardır.
Peki stresle başa çıkabilmek için neler yapabiliriz?
- Olumlu düşünün!
Olumlu düşünmek, beyni keyifli bir konuya yönlendirerek stresi azaltmada bire birdir. Kötü bir gün geçirdiğinizde veya stresinizin aşırı seviyeye ulaştığını düşündüğünüzde o gün sizi mutlu eden bir şey bulmaya çalışın. Bu şekilde beyninize strese odaklamak yerine mutlu anılara yönlendirmiş oluyorsunuz. Sıkışık teslim tarihleri, agresif patronlar, köprü trafiği… Yaşadığımız stresin kaynağının bunlar olduğunu düşünmek kolaycı bir yaklaşım. Bu verimsiz düşünce biçimini düzeltmenin başka bir yolu da gerçekten kötü giden şeylerin listesini çıkartmak. Muhtemelen sizi strese sokan sadece birkaç madde yazacaksınız ve çoğunun da asla değişmeyecek türden sorunlar olmadığını göreceksiniz.
- Kendinize zaman ayırmayı ihmal etmeyin!
Kendinize zaman ayırmak, sadece sevdiğiniz şeyleri yapmak rahatlamak adına yapabileceğiniz en güzel şeylerden biridir. Telefonu, bilgisayarı ve sorumluluklarınızı bir süreliğine bir kenara bırakın ve kendinize ayırdığınız vaktin tadını çıkarın. Eğer bunu yapmak sizi huzursuz ediyorsa, aranma ihtimalinizin daha az olduğu zamanlarda denemeye başlayın; mesela pazar sabahları. Bu duruma alıştığınızda, iş arkadaşlarınız da bazı zamanlarda ulaşılamaz olduğunuzu kabullenmeye başlayacaktır.
- İyi uykunun önemi!
Uykunun duygusal zeka ve stres kontrolü üzerindeki etkisinden ne kadar bahsetsek az. İyi çekilmiş bir uyku, beyninizi ve bedeninizi bir sonraki güne hazırlar. Uyurken beynimiz yeniden şarj oluyor. Beyin, günün hatıraları arasında dolaşarak, gerekli olanları saklayıp gereksizleri bir kenara atıyor. Dolayısıyla normalde, uyandığınızda enerjiniz yüksek, zihniniz berrak olur. Ama yeterli ya da verimli uyumadığınızda iradeniz, dikkatiniz ve hafızanız zayıflıyor. Ortada stres verici bir durum olmasa da stres hormonları yükseliyor. Bu noktada yapılacak en iyi şey güzel bir gece uykusu çekmek oluyor.
- İhtiyaç anında yardıma başvurmak!
Sıkıntıların üstesinden tek başına gelmeye çalışmak, son derece faydasız bir davranış biçimidir. İhtiyacınız olduğunda yardımını isteyebileceğiniz, zor zamanlarınızda yanınızda olan kişileri belirleyin ve stresli hissettiğiniz anlarda o insanların yardımını isteyin. Endişeleriniz hakkında konuşmak bile stresinizi azaltacak ve yeni bir bakış açısı sağlayacaktır. Destek istediğiniz kişi olaylara tarafsız bakacağından, sizin göremediğiniz bir çözüm yolu bulabilir. Ne demişler, bir elin nesi var iki elin sesi var.
Bunları yapmanıza rağmen kendinizi stresli hissediyorsanız, her zaman bir psikolog desteği alabilirsiniz. Unutmayın, sizin yanınızdayız.