Sosyal fobi, sosyal ortamlarda ve kişinin performansının gerektiği durumlarda, başarısız olacağını, aşağılanacağını, rezil olacağını, utanacak şekilde davranacağını düşünüp bunlar için sürekli korku duymasıdır. Kişi bu sıkıntıları yaşadığı ortamlardan kendini uzaklaştırmak için uğraşır ve ortamdan uzaklaştığında rahatsızlık belirtileri de ortadan kalkar. Kişi korkularının ne kadar anlamsız olduğunun farkında olsa da korktuğu ortamlardan kaçınma davranışını bırakamaz. Bu durum onun mesleki, günlük işlevselliğini kaybetmesine neden olur. Topluluk önünde performans sergileyemez, başkalarının yanında sessiz kalır, sosyal ilişkiden kaçınır, ortak alanları kulanmamaya dikkat ederler.
Sosyal Fobinin Nedenleri
Sosyal fobinin nedenleri arasında kalıtım, anne bebek ilişkisi, ailenin tutumu ve kişinin yaşadığı travmalar olarak ayrılmaktadır. Sosyal fobi genellikle ergenlik döneminde başlarken kaynağının çocukluk döneminden geldiği bilinmektedir. Belirtilerine gelecek olursan eğer, kişinin görüşünü sürekli kontrol etmesi, duygusal ve sosyal ilişkilerden uzak durmak,göz teması kurmaktan kaçınmak,korkulan ortamın oluşma durumunun olduğu yerlerden uzak durmak,kendini değersiz hissetmek. Yüz kızarması, terleme , korku, titreme, nefes darlığı gibi belirtiler de fiziksel belirtilerindendir. Sosyal fobi, ebeveynler tarafından aşırı korumacı davranılan ya da her adımı engellenen çocuklarda görülür.
Depresyon nedir?
Depresyon, en az iki hafta süren duygu durum çökmeleridir. Sürekli ilgisizlik, mutsuzluk hali, zevk alamama, enerji düşüklüğü, halsizlik olarak bilinir. Bedensel ağrılar da bu belirtilere eşlik eder. Uyku düzeyinde değişiklikler, dikkatsiz davranışlarda artış, kilo alış ya da veriş, odaklanamama, hareketlerde yavaşlama, kendine zarar verme düşünceleri, suçluluk duygusu, günlük aktivitelerde ilginin azalması gibi belirtiler depresyonun belirtilerindendir. Depresyondaki bazı kişiler yaşadıkları durumu ‘’boşluktayım’’ şeklinde ifade ederler. Özellikle erkeklerde şiddetli öfke nöbetleri ve huzursuzluk, kadınlarda yoğun hissizlik, yaşamdan zevk alamama gibi kendini göstermektedir. Duygusal olarak çöken kişi sürekli karamsar bir haldedir. Kadınlar erkeklerden daha fazla depresyona girme riski taşımaktadırlar.
Sosyal Fobi ve Depresyon Arasında Bir İlişki Var Mı?
Sosyal fobinin depresyonla olan ilişkisini belirtilerinin benzerliği ve ortaya çıkış nedenlerinin benzerliğiyle açıklayabiliriz. Sosyal fobide görülen sosyal çevreden geri kalma, olumsuz ve umutsuz duygular, düşünceler, sürekli değersizlik hissi, yakın ilişkilerdeki sorunların artması,iş ve günlük aktivitelerdeki işlevselliğin kaybı depresyonda görülen kişinin hayatında yol açan sorunlar birbirine benzer ve ortaktır. Sosyal fobi de olduğu gibi kalıtsallık depresyonda da önemli nedenler arasında yer almaktadır. Sosyal fobi de depresyonda genellikle yirmili yaşların öncesinde kendini belli eder.
Sosyal fobinin ortaya çıkış nedenlerinden biri olan ailenin çocuğa karşı olan tavrı aynı şekilde depresyonun ortaya çıkması içinde bir sebeptir. Çocuk fazla ilgisiz kalarak büyütülmüşse bu çocuğun ilerde depresyona girebileceğinin göstergesi olabilir. Sosyal fobi ve depresyon da insanlara, çevreye, dışarıdaki hayata sürekli bir olumsuz bakış durumu vardır. Dışardaki hayat onları kendilerini güvende hissetmemelerine neden olmaktadır.
Son olarak sosyal fobi ve depresyonun tedavisinde erken teşhisin konulması, sosyal fobi ve depresyona neden olabilecek durumları fark edip ortadan kaldırmak için uğraşmaya çalışmak gibi tedavi yöntemleri her iki durumda da ortaktır. Aslında bir bakıma sosyal fobinin depresyonun bir belirtisi olduğunu da düşünebiliriz. Sosyal fobiye sahip olan kişilerin gerçekleştirdiği davranışların o şekilde ilerlediğini düşünürsek depresyona yol açabileceğini söyleyebiliriz.