Çocuklarda ve Ergenlerde Depresyon
Depresyon zamanımızın en yaygın psikolojik sorunlarından biridir. İnsanların sosyal yaşantılarından uzaklaşıp kendi içlerine kapanmasıyla başlayan bu rahatsızlık geniş kitleleri etkilemektedir. Depresyon çoğunlukla yetişkinlerin yaşadığı bir sorun olarak görülse de günümüzde çocukların ve ergenlerin de bu sorunla karşılaşabildiğini biliyoruz. Depresyonun belirtileri çocuklarda, ergenlerde ve yetişkinlerde her ne kadar benzerlik gösterse de yaş farkıyla birlikte belirgin farklılıkları da vardır. Çocuklarda ve ergenlerde depresyon çoğunlukla davranışlarından anlaşılır çünkü genellikle kendilerini yetişkinler gibi sözel olarak iyi ifade edemeyebilirler. Her birey birbirinden farklı olduğu gibi her ergende ve her çocukta ortaya çıkan semptomlar da farklı olabilir. Mesela kimi çocuk depresyondayken durgunlaşıp, halsizleşirken kimi çocuk da tam tersine yerinde duramama gibi belirtiler gözlemlenebilir.
Çocuklarda ve Ergenlerde Depresyonun Nedenleri Nelerdir?
Çocuklarda ve ergenlerde depresyona nelerin yol açabileceğini düşündüğümüz zaman fiziksel, duygusal, cinsel şiddet, çocuğun ebeveynlerinden birini kaybetmesi veya uzun süre ayrı kalması, ihmal durumları, çocuğun ciddi bir hastalık tanısı alması, boşanma, aileye yeni bir kardeşin eklenmesi, okul ve ev gibi çevre değişimleri gibi pek çok sebep sayabiliriz.
Okul Öncesi Çocuklarda Depresyon
Okul öncesi dönemde çocuklar dış dünyadan fazlasıyla etkilenir durumda olurlar. Ebeveynlerine bağımlı olan çocuklarda bu dönemde hırçınlık, çevreye ve kendine zarar verme, sessizlik, uyku problemleri, parmak emme, alt ıslatma gibi dikkat çekme odaklı davranışlar, aşırı hareketlilik, içe kapanma, yeme bozukluğu gibi durumlar depresyon belirtileri olabilir.
Okul Çağındaki Çocuklarda Depresyon
Bu dönemde okuldaki sosyal çevrelerinden fazlasıyla etkilenen çocuklarda baş ve mide ağrısı, yorgunluk ve benzeri fiziksel şikayetleri varsa, bunlarla beraber okula gitmek istememe, evden kaçma girişimlerinde bulunma, aşırı öfke ve ağlama nöbetleri geçirme, sosyal ilişkilerden kendini soyutlama, ölüm konuları açma, fiziksel olarak sebebi belirlenemeyen ağrılar, okul başarısında düşme, reddedilme ve başarısızlığa karşı aşırı duyarlılık, madde kullanımı, sosyal izolasyon, can sıkkınlığı ve benzeri durumlar çocuk hakkında depresyon şüphesi uyandırabilir.
Depresyonun Belirtileri Nelerdir?
Ergenlik dönemi çoğu birey için başlı başına duygusal dalgalanmaların yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde yaşanan bazı ergenlik belirtileri, depresyon belirtileri ile benzerlik gösterebilmektedir. Ergenlik dönemindeki çocuklarda iç sıkıntısı, dikkat eksikliği, okul başarısında ciddi düşüş, enerji azlığı, yeme ve uyku problemleri, intihar düşünceleri ciddi depresyon belirtileri olabilir. Mutlaka profesyonel yardım alınmalıdır.
Ebeveynlere Düşen Görev
Ebeveynler çocuklarına en yakın olan ve onları en iyi tanıyan insanlar olmalıdırlar. Çocuklarının davranışlarının, duygularının farkında olmak depresyon gibi psikolojik durumların önlenmesi veya tedavisinde büyük avantaj sağlayacaktır. Çünkü ne yazık ki çoğu ebeveyn çocuklarının nasıl hissettiğini fark etmiyor. Eğer ebeveynler çocuklarının duygularının ve davranışlarının farkında olurlarsa yukarıda bahsettiğim belirtileri fark etmeleri de o kadar kolay olur. Erken fark edilen psikolojik durumlarda tedavi çok daha hızlı ve etkili devam edebilir. Ebeveynlerin üzerinde düşen en büyük görev budur. Bilinçli ebeveyn konusu da bu noktada büyük önem taşımaktadır. Depresyon teşhisi konan bir çocuğa ailelerin tutumları çok önemlidir. Ailelerin depresyon konusunda bilinçli olması, çocuğun her anında yanında olması, çocuğa karşı sabırlı, anlayışlı olmaları ve sevgilerini hissettirmelidirler. Böylece çocuk sevildiğini ve değer gördüğünü, duygularının ve düşüncelerinin önemli olduğunu hisseder. Depresyon tedavisinde ailenin ve ebeveynlerin rolü büyüktür.