Prokrastinasyon, kişinin zor ya da istenmeyen olarak tanımladığı herhangi bir işe ya da göreve bir türlü başlayamama, erteleme durumudur. Kişi kendisi için belirlediği görevleri, amaçları gerçekleştirmek için gerekli olan atağa geçmeyi kendisi için çok geç olana kadar erteler. Prokrastinasyon, kişinin gündelik düzenin aksamasına ve işlevselliğin bozulmasına sebebiyet verebilmektedir. Bu kişiler görevlerini mükemmel yapmak isterler ancak erteleye erteleye son, kısıtlı zaman diliminde yaptıklarından yapabilecekleri performansın ancak %50’sini veya daha azını gerçekleştirebilirler.
Prokrastinasyonun Nedenleri?
Prokrastinasyon’a neden olan birden fazla sebep vardır. Daha önce yapılması gereken görevlerle ilgili olumsuz deneyimi olanlar, düşük özsaygı ve özgüvene sahip bireyler, işe yönelik algılarında korku ve endişe oluşur. Bu sebeple kişi, hoşuna gitmeyen, zor olduğunu düşündüğü faaliyetleri yerine getirme konusunda kaygılanmakta ve işe başlamayı sürekli olarak ertelemektedir. Başarısızlık endişesi, başarılı olma ve herkesin ilgi odağı haline gelme korkusu, dikkat çekmek istememe veya anlık zevk için işi erteleme gibi durumlar da prokrastinasyona neden olabilmektedir. Yine başkalarına bağımlılık ve başkalarından yardım arama, hâkim olamama endişesi, mükemmeliyetçilik, karar verme zorluğu, tembellik, hayal kırıklığına uğratma korkusu, tükenmişlik ve kötü zaman yönetimi de prokrastinasyonun nedenleri arasında sayılabilir.
Prokrastinasyonun Kişiye Olan Etkileri Nedir?
Prokrastinasyona sahip bireyler, gerçekleştirmeleri gereken görev, faaliyet veya hedefleri sürekli erteleyerek işlerini ya eksik yaparlar ya da hiç yapamazlar. Bu erteleme durumu sürekli bir hale girdiğinde kişi de gündelik sorumluluklarını devamlı olarak aksatmaya başlar. Böylelikle kişi çevresindekiler tarafından uyarılmaya hatta dışlanmaya başlar. Özellikle grup halinde yapılması gereken işlerde kendi payına düşen görevi erteleyen kişi gruptan dışlanır. Gruptan dışlanan kişi sosyal geri çekilme yaşar ve yalnızlık duygusuna kapılabilir. Ayrıca gerçekleştirdiği düşük performans özsaygısına ve özgüvenine de yansıyarak kişinin kendisine olan inancını zedeleyebilir ve depresif duygu durum içerisine girmesine sebebiyet verebilir. Yalnızlık hissi, depresif belirtiler kişinin uyku, beslenme düzenini de bozarak daha bir çok şikayete sebep olabilir.
Prokrastinasyonun Çözüm Yolları
Her problemde olması gerektiği gibi kendinizle yüzleşmeniz ve durumu kabul etmeniz oldukça önemli ve yarar sağlayıcı bir davranış olacaktır. Gün içerisinde sizin konsantrasyonunuza bozabilecek şeyleri not alın. İşe başlamamızı engelleyecek nesneleri ortamdan kaldırmamız konsantre olmamıza yardımcı olacaktır. Yapacağınız işi zor görüyorsanız. İşi parçalara ayırın ve bu parçaları gerçekleştirebileceğiniz zaman dilimlerini de önceden belirlemeye çalışın. Bu problemin kendinizde olduğunu düşünüyor ve yardım almak istiyorsanız. Beşiktaş, Levent’te bulunan psikolojik danışmanlık merkezimizdeki uzman psikologlarımıza ulaşabilirsiniz.