Travma, Amerikan Psikiyatri Birliği (1980) tarafından normal insan deneyiminin ötesinde seyreden olaylar olarak tanımlanmıştır. Bu olaylar doğal afetler, trafik kazası, yangın, tacize uğrama gibi durumlar olabilir. Toplumda ruhsal travmalara yol açan bu tarz olaylar çok yaygındır.
Kişiyi aşırı korkutan, dehşet içinde bırakan, çaresizlik yaratan, çoğu kez olağandışı ve beklenmedik olayların yol açtığı etkilere ruhsal travma diyoruz. İnsan hayatında sıkıntı ve üzüntü yaratan pek çok olay olur, ancak bunların tümü ruhsal travma yaratmaz.
Hangi Olaylar Travmaya Yol açar?
Bireyin baş edebilme yeteneğini aşan yaşam olayları ruhsal travmaya yol açabilir.
- Ölüm tehdidi veya kişisel bütünlüğün tehdidi
- Ağır bir yaralanma veya yaralanma tehdidine maruz kalma
- Tanınan birinin ölümüne ya da ölüm tehdidi altında kalması
- Başka birinin yaralanma veya yaralanma tehdidi oluşturan bir olaya tanık olma
- Bu olaylar karşısında aşırı korku, dehşet veya çaresizlikle tepki verme
TRAVMATIK OLAYLA KARSILASAN INSANLAR NASIL TEPKILER VERIR?
İnsanların birçoğu duygusal olarak ;
- Endişe
- Umutsuzluk
- Kaygı
- Korku
- Güvensizlik
- Karamsarlık
- Donukluk
- Çaresizlik
- Aşırı sinirlilik hali
Bilişsel Tepkiler;
- Konsantrasyon bozukluğu
- Kendini suçlama
- Hafıza kaybı
- Kendine olan inancı yitirme
- İstenmeyen olumsuz düşünceler
Fiziksel tepkiler;
- Yorgunluk
- Aşırı uyuma ya da uyuyamama
- İştahsızlık
- Cinsel istekte azalma
- Yaygın ağrılar ( Baş ağrısı gibi)
Sosyal Tepkiler;
- Yabancılaşma
- Sosyal Geri Çekilme
- Güvensizlik
- Şüphecilik
- Yargılayıcı ve suçlu olma
Bu belirtiler çoğu kişi de travmayı izleyen günlerde görülür ve genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelir, ancak bazı kişilerde aylarca, hatta yıllarca sürebilir.
NASIL BAŞA ÇIKABİLİRSİNİZ?
Afet sonrası verdiğiniz tepkiler ‘normal tepkilerdir.’ Çocuklarda korku ve endişe sıklıkla görülen tepkilerdir. Bu tepkiler, yaşadığınız travmatik olaylara baş edebilme çabalarımızın bir sonucudur. Yasınızı, üzüntünüzü yaşamak için kendinize izin verin, güçlü gözükmek için çaba göstermeyin.
Yaşanılan olay hakkında konuşmaktan kaçınmayın. Yaşanılan olayı unutmaya çalışmak ve konuşmaktan kaçınmak travmanın etkilerini azaltmaz aksine sizin iyileşme sürecinizi uzatır. Yaşanılan travmatik bir olaydan sonra insanlardan sonra yalnız kalmak isteyebilirsiniz ama bu daha kötü hale getirebilir. Sizi anlayan ve destekleyen kişiler ile bağlantınızı koparmayın. Bu süreçte sosyal bağlarınızı kaybetmemek, güvendiğiniz arkadaşlarınız ile görüşmek ve yalnız kalmamak sizi daha iyi hissettirecektir.
Travmatik bir olay yaşamış biri olarak şunu asla unutmamak:” verdiğiniz tepkiler normal insanların anormal durumlar karşısında verdiği normal tepkilerdir”. Sizin verdiğiniz tepkiler değil, başınıza gelen durum ANORMAL! Kendinize izin verin. Yaşanılan duygular daima bu şekilde kalmayacağını unutmayın.
Fiziksel açıdan kuvvetli olabilmek için kendinizi asla ihmal etmeyin ve iyi beslenin. Size keyif veren şeyler yaparak zaman geçirin. Dinlenmek için kendinize zaman tanıyın. Yürüyüşe çıkmak, spor veya nefes egzersizi yapmak stresi azaltmanın en iyi yollarından biridir.
Başa çıkabilmek için alkol,uyuşturucu ya da sakinleştirici ilaçlar kullanmayın. Bunlar, her şeyin daha kötüye gitmesine sebep olacaktır. Rahatlamak için başka yollar denemek size iyi gelecektir.
Eğer semptomlar hayatınızı ciddi bir şekilde etkilemeye devam ederse uzmanlarımızdan yardım alabilirsiniz.