Sosyal Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu ya da sık kullanılan adıyla Sosyal Fobi bireyin başkaları tarafından yargılanabileceği kaygısını taşıdığı toplumsal ortamlarda mahcup ya da rezil olacağı düşüncesi ve bu konuda belirgin ve sürekli korkusunun olduğu bir kaygı bozukluğudur. Toplumda oldukça sık rastlanan bir bozukluk olan sosyal fobi, kişinin yaşamını oldukça etkileyebilmekle birlikte kişiler arası iletişim bozukluklarına da neden olabilmektedir. Kişiler bu durumda sözel ve davranışsal yollarla iletişim kurmakta zorluk çekiyor ve toplumsal ilişkileri de bundan olumsuz etkilenebiliyor. Peki sosyal fobinin doğurduğu iletişim bozuklukları için neler yapabiliriz?
Sosyal Fobinin Nedenleri
Sosyal fobinin kalıtsal geçişi mümkün olduğu kadar çevresel etkenler de göz önünde bulundurulmalıdır. Zihinsel altyapısı önceden hazırlanmış olan sosyal fobisi olan bir insan bazen belirli bir olaydan sonra gün yüzüne çıkmış ve örseleyici bir yaşantı ile koşullanarak fobisi yerleşmiş olabilir. Bunun yanı sıra çocuk yetiştirme biçimi de hastalığın oluşmasında önemli bir etmendir. Rahatsızlığın temelinde genelde aşırı koruyucu, ya da reddedici, duygusal sıcaklıktan yoksun, katı anne babalar olabilir. Çocuktan yüksek beklentileri olan aile, çocuk bu beklentileri karşılayamayınca onu cezalandırılabilir, böylece çocukta başarısızlık korkusu gelişebilir. Genel olarak sıralayacak olursak sosyal fobinin gelişimde etkili faktörler şunlardır:
- Genetik yatkınlık (irsiyet)
- Kişilik özellikleri (örneğin yeni, alışılmamış durumlarda çekingenlik ve korku)
- Ebeveynlerin fazla duygusal olmayan, buna karşılık kontrolcü ve aşırı korumacı olan yetiştirme metodu
- Diğer insanlarla yaşanan kötü tecrübeler (örneğin başkaları tarafından alay edilmek, aşağılanmak veya dışlanmak)
- İnsan yaşamındaki sıkıntı verici olaylar (örneğin yakın bir insanın ölümü veya bir ayrılık)
İletişim Bozuklukları
İletişim, bireyin birtakım semboller kullanarak karşısındakini etkileme süreci olarak tanımlanabilir. Gündelik yaşamımızda bizim için çok önemli olan iletişim becerileri yetersiz kaldığında kişiler zor duruma düşebilir ve kendini kötü hissedebilir. Bunun yanı sıra iletişim bozuklukları sosyal fobisi olan insanlarda sıklıkla görülmektedir.
Ne Yapılabilir?
Sosyal fobisi olduğunu düşünen kişiler, bir uzman hekime veya psikoterapiste başvurarak profesyonel yardım alabilirler. Bu yönde yapılan ilk görüşmede hastanın rahatsızlıkları, genel sağlık durumu ve bedensel hastalıklarına dair sorular sorulur. Terapist, anketler yardımıyla hastalığın şiddetini değerlendirebilir. Sosyal fobiler genellikle başka ruhsal hastalıklarla beraber görüldükleri için, bu yönde de muayene yapılır.
Sosyal fobinin altında yatan nedenler gün yüzüne çıkmaya başladığında, profesyonel yardımla birlikte kişinin semptomları da hafiflemeye başlar. Bu listenin başında yer alan iletişim bozuklukları da çözülmeye başlar.
Eğer sosyal fobiniz olduğunu düşünüyorsanız veya iletişim sorunları yaşıyorsanız, bir uzmandan yardım almaktan çekinmeyin. Sorunlarınızın üstesinden gelmek için Etiler, Beşiktaş’ta hizmet veren psikolojik danışmanlık merkezimizdeki psikologlarımızla görüşebilirsiniz