Yas Süreci Nedir?
Sevilen birinin ölümü nedeni ile ortaya çıkan doğal sürece yas denir. Normal yas süreci genelde altı ile yirmi dört ay kadar sürer ve zaman içinde yatışır. Yas sürecinde yaşanan belirtiler her birey için farklılık göstermektedir.
Yas Sürecinin Belirtileri Nelerdir?
- Baş ağrısı,
- Göğüs ağrısı ve göğüste sıkışma hissi,
- Ölümü inkâr etme,
- Üzüntü, ağlama, özlem, öfke, sıkıntı, güvensizlik, tedirginlik gibi duyguları hissetme
- Aklını yitireceği-delireceği korkusu,
- Hayata karşı ilgi ve istek kaybı,
- Hiçbir şeyden zevk alamama, duygu hissedememe,
- Geleceğe dair umutsuzluk ve karamsarlık, yalnızlık, çaresizlik hissiyatı
- Ölen kişiyi ve ölümü düşünme-düşünmeye engel olamama,
- Kendini suçlama,
- Kendine kızma,
- Ölüm anını tekrar tekrar hatırlama, hatta çok canlı bir biçimde yaşama,
- Kararsızlık, dikkatini toparlamakta zorlanma, bellek sorunları
- İnsanlardan uzaklaşma ve görüşmek istememe,
- Ölen kişinin eşyalarına, bulunduğu yerlere aşırı yönelme veya bunlardan uzak durmaya çalışma,
- Mezara sık gitme veya gidememe,
- Alkol ve/veya ilaç kullanma
Yas Sürecinin Evreleri Nelerdir? Kaç Evreden Oluşur?
Yas süreci 4 evreden oluşur.
- Yaşadıkları karşısında ilk yaşanılan kısa süreli hissizlik tepkisidir. Yaklaşık olarak birkaç saat ya da birkaç hafta arasında değişebilir.
- Kişi kaybın acısını giderek daha fazla hisseder ve kaybı reddederek bir süre hiçbir şey olmamış gibi davranarak kişi inkar evresini yaşayabilir.
- Kaybının geri dönmesini bekleyebilir. Kaybı önleyemediği için ya da geri getirmek için bir şey yapamadığından kaynaklı kendini çaresiz hissedebilir.
- Ve son evre olarak; kişi ölüm gerçeği ile yüzleşir ve kabullenmeye başlar. Yas tepkilerinde azalma olur ve kişi kayıp öncesindeki yaşamına geri döner.
Yas Süreci İçinde Olan Bireyler İçin Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
- Bireyin kendini güvende hissedeceği bir ortamda olması,
- Kayıptan doğan üzüntü, acı, sıkıntı, öfke, çaresizlik gibi duygularını dile getirmesine izin vererek duygularını yaşamasını sağlamak,
- Aile, arkadaş, komşu gibi sosyal destek verebilecek kişilerle temasını güçlendirmek, gerekirse destek gruplarına ve ruh sağlığı hizmeti veren kişi ve/veya kurumlara yönlendirmek.
- Yas sürecindeki olumlu etkileri dikkate alınarak bireyleri çalışmaya ya da farklı şeyler ile ilgilenmesi için yönlendirmek
- Ölümün ardından ortaya çıkabilecek ruhsal bozukluklar (depresyon, kaygı bozukluğu, intihar düşünceleri ve girişimleri gibi) konusunda dikkatli olmak ve psikiyatri uzmanına yönlendirmek
Yas sürecinizle başa çıkmakta zorlanıyorsanız ve bu süreçte desteğe ihtiyaç duyuyorsanız Etiler’deki Sima Psikolojik Danışmanlık merkezimizdeki uzman psikologlarımızdan yardım alabilirsiniz.